17                           wandelen 8                           Groningen 3                           tuin 3 Wat wandelen betreft had Groningen voor mij al afgedaan . Maar in mei 2013 ben ik begonnen in "Emo's reis" 1 en Emo wandelde rond 1200 van Groningen naar Rome. Daar kan ik natuurlijk niet zo maar aan voorbij gaan. Deze Emo was van de orde der Norbertijnen, die vanwege hun wit habijt ook wel witheren werden genoemd. Er werden in die tijd, dat wil zeggen tussen 1200 en 1500, in het Fries-Groningse gebied zoveel kloosters gesticht, dat in het boek over Emo gesproken wordt over een "mierenhoop vol monniken". Vandaar dat ik van deze gelegeheid gebruik maak om op de Benedictijnen terug te komen: het klooster in Aduard, waar niet veel meer van over is, blijkt niet door Benedictijnen bewoond te zijn geweest, maar door Cisterciënzers, een orde, gesticht door monniken, die de Benedictijnse orde niet streng genoeg vonden. Na deze correctie laat ik de kloosterrest van Aduard, die te koop staat(!), aan de hoogste bieder. Nu eerst Emo. Van Groningen naar Rome is op zich al voor mij interessant genoeg, maar ook de tijd waarin Emo rondtrok (1211-1212), boeit me. De dertiende eeuw, voor de Italianen Duecento, heeft al lang mijn speciale belangstelling, omdat in die tijd Federik II,2 de "stupor mundi", in Italië rondhing, terwijl in dezelfde tijd zowel Franscicus als Dominicus er optraden en Dante er iets later is geboren.3 Inmiddels is daar Albertus Magnus bij gekomen, de patroon van de studentenvereniging in Groningen, waar ik ooit lid van was. Hij is in 1206 geboren. Over hem en ook over de studententijd later meer. Wat deed Emo besluiten om naar Rome te gaan? Het klooster, dat hij leidde, had van de kerkpatroons van Wierum hun kerk en alle bijbehorende goederen geschonken gekregen. Maar de bisschop van Münster maakte deze schenking ongedaan. Protest van Emo baatte niet. En wat doe je dan? Je gaat naar Rome en vraagt aan de paus gerechtigheid te laten zegevieren. Dus ging Emo op weg, lopend. Eerst naar Helpman, destijds een dorp, nu een wijk, waar ik de tweede van mijn acht studentenkamers heb gehuurd. Na Helpman gaat Emo door naar Rolde en vervolgens naar Coevorden. Met Coevorden heb ik niet veel, maar toch wel iets: ergens in de vijftiger jaren trad ik daar als sinterklaas op in de huishoudschool en veel later, in 2003, kochten wij in Oosterhesselen ons volkswagencampertje (bouwjaar 1992) en waren zodoende ook in Coevorden. Voordat ik in gedachte Emo begeleid over de kale heidegronden van Drenthe, moet ik een pauze inlassen: Op dit moment, zomer 2015, blijkt de vruchtenoogst in onze tuin de pan uit te rijzen. In andere jaren kunnen we, als we geluk hebben, een enkele min of meer rijpe kers plukken. Lang voordat de kersen rijp zijn, hebben de vogels ze al weggewerkt. Dit jaar barst de boom van de steeds mooiere, vrijwel zwarte en verrukkelijke vruchten. En waarom? Het blijkt dat er aanzienlijk minder spreeuwen zijn. Het baat niets dat dit jaar is uitgeroepen tot het jaar van de spreeuw. En Emo, geduldig man als hij is, wacht wel tot 18. 1 Dick E.H. de Boer, "Emo's reis", Noordhoek 2013. 2 Horst Stern, "Man uit Apulie", Agathon, 1988. 3 Helene Nolthenius, "Duecento, zwerftocht door Italie's late middeleeuwen", prismaboek, uitgeverij Het Spectrum, Utrecht/Antwerpen, vierde druk blz 19 t/m 37. naar 18                            naar wandelen 9                           naar Groningen 4                           naar tuin 4