Dierenplezier

Het blijkt, dat niet alleen mensen, maar ook dieren plezier kunnen hebben in het bewegen. Het bewegen zonder betekenis, zonder doel. Bewegen, louter en alleen om de lol. Hoe weet je dat? Hoe kom je daar achter? In 1967 heeft Konrad Lorenz een artikeltje geschreven, waarin hij vermeldde, dat hij loopwieltjes in zijn tuin had gezet. Ik vraag me dan af:"Waarom zet iemand loopwieltjes in zijn tuin?"

Op de eerste plaats heb ik geen loopwieltjes en als ik ze had, zou ik ze niet in de tuin zetten. Maar Konrad was een bekend gedragsbioloog, die allerlei dieren observeerde.

Zo weet ik dat er afbeeldingen zijn van Konrad Lorenz, die in zijn tuin rondkruipt voor pas geboren ganzen uit, waarmee hij bewees, dat deze pas geboren ganzen het eerste bewegende object, dat ze zien, achterna lopen. Die foto kan ik niet vinden. Dus moeten we het maar met deze opname doen. Het is, lijkt me, begrijpelijk dat zo iemand een loopwieltje in zijn tuin zet. Maar waar het hier nu om gaat is, dat hij zo ontdekte, dat ratten, die uit hun hokjes ontsnapt waren, af en toe een tijdje in het loopwiel kwamen rennen. Zo maar. En nu hebben andere onderzoekers onlangs loopwieltjes in hun achtertuin en later in de duinen gezet. En jawel, ook nu kwamen er van tijd tot tijd wilde muizen een rondje rennen in die loopwieltjes. Dus geen getrainde muizen, maar wilde duinmuizen. We mogen er vanuit gaan dat zij dit 'doelloze' bewegen kennelijk plezierig vinden.

Er zijn andere voorbeelden van dieren, die plezier hebben in bewegen. Plezier in bewegingen zonder duidelijk doel of betekenis. Dat zijn om te beginnen de dolfijnen, tuimelaars genoemd, die er kennelijk een groot genoegen in zien om uit het water op te springen en dan bij het weer neerkomen ook nog met hun staartvin een klap op het water te geven. Tot nu toe is daar geen enkele verklaring voor gegeven behalve dat ze het leuk vinden.

Behalve dolfijnen zijn er ook duiven, die tuimelaars worden genoemd.
Ze maken tijdens het vliegen salto's en andere capriolen Ook daarvoor is geen verklaring gevonden, behalve dat ze het kennelijk leuk vinden.
Op You Tube zijn filmpjes te vinden van zowel de dolfijnen als van de duiven, maar ik vind de kwaliteit te min.
De eerste keer dat ik een duif salto's zag maken, stond ik aan het raampje op de zolder van het gynaecologisch instituut in Groningen, waar ik als coassistent wachtte op de volgende bevalling.

Tenslotte zijn er activiteiten van dieren, waar ze plezier in hebben, maar dat zijn spelletjes, die ze van nature doen of geleerd hebben.

Zoals dit katje

of de zeeleeuwen op You Tube (filmpjes daarover wisselen te veel van adres om hier weer te geven). En nu (october 2014) lees ik in de NRC, dat ook vissen een spelletje eindeloos herhalen: steeds weer 'tikken' tegen een thermometer, die in de bodem staat en zich opricht na het tikje. Het kan best zijn, dat ze het leuk vinden, maar dit valt allemaal onder het hoofdstuk spelen en mij gaat het om het "pure" bewegen. Bewegen zonder meer, zo maar.

      terug naar 6