terug naar 1
Dit zijn de onderwerpen,
die in de website aan de orde komen.
Koppeling naar de aflevering werkt pas,
als het betreffende onderwerp behandeld wordt.
-brein
-familie
-geheugen
-geschiedenis
-groningen
-huis en tuin
-klassieken
-klussen
-landschap
-lichaam
-mijmeringen
-muziek
-orde
-paarden
-slapen en dromen
-wandelen
-woorden
-zien en kijken
-ouderdom
lijst van alle afleveringen
|
Hier komt dus lichaam 1. Wat wil dat zeggen? Van de kast naar het lijf. Van de boeken naar de armen en de benen. Met gedachten, die in dat lichaam huizen. Wandelen door het lichaam kan ook. Verdwalen in je eigen dikke darm lijkt me spannend. Hoogtevrees krijgen op een van de longtoppen of engtevrees als je opgesloten zit in de linker kamer van je hart. |
Om een idee te krijgen van de manier waarop we ons lichaam ervaren, kunnen we een uitstapje maken naar dat lichaam. Een tochtje door dat lijf. Dan komen we de angsten en zorgen vanzelf wel tegen. In 1499 is in Venetie een boek uitgegeven: "De droom van Poliphilus". Daarin wordt een rondgang door het lichaam beschreven. Tegenwoordig kan zo'n uitstapje in Corpus, in de buurt van Leiden. |
|
|
En natuurlijk moeten we luisteren naar ons lichaam. Tenminste, dat zeggen 'ze'. Het merkwaardige lichaam, dat we hebben en dat we tegelijkertijd ook zijn1. Eerst maar eens over: ik ben mijn lichaam. Dat begint 's morgens vroeg voor de spiegel. Vrijwel altijd het enige moment van de dag, dat ik zie, hoe ik er uitzie. En dat is dan eigenlijk alleen mijn gezicht. Ik wordt zelden gefotografeerd en nog minder gefilmd. Een selfie heb ik nog nooit gemaakt. Dus moet ik het de hele dag doen met het ochtend-spiegelbeeld. Vaak zijn natuurlijk mijn handen in zicht, de voorzijde van trui, overhemd of ander kledingstuk. Ook mijn benen, voeten, in rust of beweging. Daarbij denk ik niet: 'dat ben ik'. Het zijn mijn handen, mijn voeten, enzovoorts; heel zeker. Maar ik ben mijn handen niet. Als iemand, die de foto ziet, vraagt 'Ben jij dat?', zal ik zeggen 'Ja, dat ben ik'. Niemand zal op deze foto wijzen en vragen 'Ben jij dat lichaam?' En als ie het toch zou vragen, zou ik zeggen 'Ik ben dat lichaam niet. Ik ben de man, de figuur, die daar zit, met dat lichaam, de rechterzijde naar de toeschouwer gekeerd, in die houding, kijkend naar zijn handen, enzovoorts, enzovoorts.' Als ik binnen kom en vanuit een andere kamer vraag je 'Ben jij dat?' zal ik zeker zeggen 'Ja, dat ben ik'. Kortom: ik ben wel mijn lichaam, maar dan alles, in rust of beweging, in grootte en houding, warm of koud, met geurtjes of luchtjes. Altijd het geheel. |
|
|
"Wat wil dat lichaam dan allemaal wel?" Natuurlijk zullen veel mensen vinden, dat het lichaam niets te willen heeft. Dat zij iets willen en dat het lichaam zich daar maar aan moet aanpassen. Helemaal akkoord, maar toch: er zijn redenen om aan te nemen, dat ons gedrag bepaald wordt of laten we zeggen mede bepaald wordt door onze lichaamsbouw. De eerste wetenschapper, die ik in dit licht wil noemen is Ernst Kretschmer. Hij schreef in 1921 "Körperbau und Charakter". Voordien, bijvoorbeeld door Aristoteles, is al allerhande bedacht en gezegd over de samenhang tussen persoonlijkheid en lichamelijke kenmerken. Ook valt hier te denken aan de uitspraak van Fransiscus van Assisi, die zijn lichaam "broeder ezel" noemde. Maar dat waren min of meer losse opmerkingen. Kretschmer was de eerste die zich systeemmatisch bezighield met een indeling, die voor alle mensen zou moeten gelden. De typeringen van Lombroso, een andere bekende naam, betreffen de typische kenmerken van misdadigers. En dan komt in 1949 Sheldon, die ik later nog zal behandelen. |
Ik weet niet wat mijn lichaam er van vindt, maar ik ga nu weer eens naar paarden kijken.
1. Wie veel meer daarover lezen wil, dan ik hier te berde breng, kan terecht in de volgende boekjes: Gabriel Marcel,"Etre et avoir",1935, of Erich Fromm, "Haben oder Sein", 1976.
Ongetwijfeld is er meer literatuur, maar die kan ik niet zo ophoesten.
naar 33 naar lichaam 2