33                                                 zien en kijken 4                         paarden 5

Even wat beelden van paarden.

Heeft het beeld, dat iemand in z'n hoofd heeft, invloed op wat hij ziet? Ja zeker. (Zie: 'terugkoppelende netwerken' in brein 5 ) Daarom dus.

Vraag:"Wat zie je op deze foto?"
De meeste mensen zullen zeggen: "Paarden"
Maar dan komen de andere mogelijkheden: "Een troep paarden", "Paarden in het wild" of "Paarden, niet nader gedefinieerd", en ga zo maar door.

Ander voorbeeld: "Wat zie je op deze foto?" Een liefhebber zal zeggen: "Een tuigpaard"

Maar de paarden op de volgende foto zullen dezelfde liefhebber niet boeien, hoe mooi ik de prachtig opgetuigde boerenpaarden ook vind.

Zo kunnen er heel veel beelden van paarden in ons brein rondhangen, die allemaal een rol spelen, als we een paard zien.
Daarover later meer.
Wat gebeurt er als iemand nog nooit een paard heeft gezien? Dan kan het goed fout gaan, zoals Ohran Pamuk¹ heeft beschreven.
Ook kun je een beschrijving geven, die berust op vergelijkbare bekende beelden, zoals in 14 is beschreven.
Een steeds weer herhaalde fout kan voorkomen, omdat iedereen, die nooit een paard heeft gezien, uitgaat van een verkeerde afbeelding.

Zo schrijft Gombrich2 over het beeld van een rhinoceros, dat alsmaar gekopieerd werd van een afbeelding van Albrecht Dürer, die zelf nooit een rhinoceros had gezien.

Een bladzijde verder meldt Gombrich, dat in de Oudheid, ook door befaamde artiesten, vaak paarden ten onrechte werden afgebeeld met wimpers aan de onderste oogleden. We mogen er van uitgaan, dat de meeste artiesten zelf paarden hadden gezien, maar de fout met de wimpers kopieerden van bekende afbeeldingen.

Dat alles betekent, dat we zien, wat we kennen, wat we herkennen of denken te herkennen. (Zie: 'terugkoppelende netwerken' in brein 5 )
Wat wordt behalve afbeeldingen nog meer in onze hersentjes opgeslagen?
Voor een antwoord op deze en andere vragen kunnen we naar brein 3.
Maar eerst gaan we weer een stukje wandelen, buiten, in de natuur.

1   Ohran Pamuk, "Ik heet karmozijn", De Arbeiderspers, 2002, blz 275-276.
2   E.H.Gombrich, "ART AND ILLUSION", Phaidon Press, 1986, blz 71.

    naar 34                                          naar zien en kijken 5                                          naar paarden 6